Zjawa [RECENZJA]

Tytuł: Zjawa

Autor: Michael Punke

Ilość stron: 296

Wydawnictwo: Sonia Draga

Cena: 34,90 zł

O książce Michaela Punke prawdopodobnie nigdy bym nie usłyszał, gdyby nie szeroko promowany, nominowany w dwunastu Oscarowych kategoriach film, bazujący na tej powieści. O "Zjawie" w reżyserii Alejandro Gonzaleza Inarritu, z Leonadro DiCaprio, mówi się teraz wszędzie. Film oczywiście widziałem i nawet recenzowałem (o tu). Dzisiaj jednak nie o filmie, a o książce, choć de facto bez małych porównań obu tworów się nie obejdzie.

"Zjawa" opowiada historię Hugha Glassa, trapera, który zostaje ciężko raniony podczas ataku niedźwiedzia grizzly. Umierający Hugh pozostawiony zostaje z dwójką ludzi, którzy po śmierci mają zapewnić mu godny pochówek. Jak się jednak okazuje Glass trzyma się życia dłużej, niż można by wcześniej przypuszczać, dlatego pilnujący go bezwzględny Fitzgerald i młody Bridger w obawie przed nadchodzącym niebezpieczeństwem w postaci Indian, zostawiają Glassa samego w dziczy, pozbawionego jakiejkolwiek broni i jedzenia. Od tego momentu Glass będzie próbował przeżyć w niesprzyjającym i pełnym niebezpieczeństw otoczeniu, ogarnięty żądzą zemsty wobec mężczyzn, którzy pozostawili go na okrutną śmierć.

Ku mojemu zaskoczeniu, po spójnym wstępie, historia opowiedziana w książce znacznie różni się od tej ukazanej w filmie. To poniekąd spory plus, ponieważ nawet oglądając wcześniej kinową adaptację "Zjawy", książka ta będzie zaskakiwać niektórymi wydarzeniami, w tym także, zakończeniem, tak diametralnie innym w obu przypadkach. Film jest o wiele bardziej artystyczny i przy okazji do granic możliwości w hollywoodzki sposób podrasowany, by zgarnąć jak największą ilość nagród i przyciągnąć widzów. Książka natomiast jest bardziej oszczędna w środkach wyrazu, przy tym bardziej surowa i męska. "Zjawa" w całości skupia się na trudach związanych z przetrwaniem głównego bohatera, zdeterminowanego by przeżyć i wypełnić swój cel, jakim jest zemsta na ludziach, którzy go okradli i pozostawili na pewną śmierć. Tułaczka jakiej musi podjąć się Hugh jest podwójnie ciężka, ponieważ jego ciało okaleczone przez niedźwiedzia nie pozwala mu na normalne funkcjonowanie, polowanie, czy chociażby utrzymanie się na dwóch nogach, dlatego główny bohater w wielu przypadkach będąc na krawędzi życia i śmierci musi wykazać się odwagą, sprytem i wytrzymałością. To właśnie czyni go postacią wyjątkową. 

Ponadto "Zjawa" przedstawia wspaniały obraz dzikiej, nieokiełznanej natury. Czytelnik zabrany zostaje we wspaniałą podróż po gęstych lasach i wzdłuż rzek takich, jak Platte, czy Missouri, gdzie obozują wrogo nastawieni Indianie Arikara. Książka ta mocno działa na wyobraźnię, dlatego podczas czytania łatwo mi było dostrzec zarówno piękno, jak i niebezpieczeństwo świata, który przemierzał główny bohater. Jednakże mimo tych wszystkich plusów są również minusy w postaci powtarzalności wątków. W pewnym momencie losy Glassa stają się przewidywalne i na zmianę, to wpada w tarapaty, z których cudem uchodzi cało, to trafia do miejsca, gdzie może odpocząć, nabyć potrzebny ekwipunek i wyleczyć rany. Na zmianę zdobywa i traci swoich kompanów, nie dopuszczając do siebie głębszych emocji i jakiejkolwiek rozpaczy. Taki jest jednak jego charakter, bowiem Glass wbrew kruchemu nazwisku jest twardy jak skała. 

Bądź, co bądź, "Zjawa" wciąga i czyta się ją z zaciekawieniem, szczególnie, że nie należy do książek wybitnie długich i do tego w dużej mierze oparta jest na faktach. Co prawda w niektórym scenom, czy chociażby zakończeniu można było nadać większej dramaturgii, jednakże brak rozmachu z jakim został zrobiony film, też ma swoje mocne strony. "Zjawę" polecę wszystkim tym, którzy lubią książki stonowane i surowe, bez zbędnych ozdobników i nadmiernego wylewu emocji, koncentrujące się głównie na ciężkich zmaganiach głównego bohatera, zmierzającego do obranego przez siebie celu.

Ocena książki: 7/10

Plusy:
-niesamowicie twardy i zdeterminowany główny bohater
-świetnie ukazany motyw przetrwania w trudnych warunkach
-powieść surowa i oszczędna środkach wyrazu

Minusy:
-powtarzalność i przewidywalność losów głównego bohatera